Św. Jan Paweł II podczas uroczystego spotkania z pracownikami i dobroczyńcami Fundacji Jana Pawła II z okazji 25-lecia Pontyfikatu (2003) powiedział:
Najbardziej cenne jest jednak to dzieło, które na stałe zostawia ślad w sercach i umysłach młodych ludzi. Dzięki Fundacji setki studentów z dawnych krajów komunistycznych mogły skorzystać ze stypendiów naukowych i ukończyć w Polsce studia w różnych dyscyplinach. Powracają oni do swych rodzinnych krajów, aby tam służyć swoją wiedzą i świadectwem wiary tym, którzy przez lata byli pozbawieni dostępu do nauki i szeroko rozumianej kultury inspirowanej duchem Ewangelii. Kilkakrotnie dane mi było spotkać tych młodych ludzi i nigdy nie opuszczało mnie przekonanie, że stanowią oni skarb, z którego możemy być dumni.
Twórcą programu stypendialnego Fundacji Jana Pawła II jest ks. dr hab. Marian Radwan, sercanin, prof. KUL, socjolog i historyk, który dobrze znał religijną sytuację w krajach Związku Radzieckiego. Wyjeżdżał tam bowiem wielokrotnie w latach 70. i 80. XX wieku. Dotarł do Kazachstanu i Rosji. Był także na Ukrainie, Litwie i Białorusi. Chciał poznać tamtejszy Kościół, zobaczyć, w jakich warunkach żyją tam ludzie. Odwiedzając tamtejsze środowiska, coraz bardziej się przekonywał, że jego wyjazdy nie są czystym przypadkiem, ale, że ma do spełnienia określoną misję, powierzoną mu przez Pana Boga. Gdy powstała w Rzymie Fundacja Jana Pawła II, a w jej ramach Polski Instytut Kultury Chrześcijańskiej, ks. prof. Marian Radwan został jego dyrektorem. Miał pełną świadomość tego, że działalność Instytutu musi być ukierunkowana przede wszystkim na Europę Wschodnią. Z grupą swoich współpracowników rozpoczynał więc realizację swoich zamierzeń od organizowania spotkań, sympozjów i przygotowywania konkretnych publikacji.
W 1990 roku udał się w swoją kolejną podróż na Wschód, aż do Nowosybirska. Tam spotkał księdza, który poprosił go o zorganizowanie 10 stypendiów na studia w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, dla tamtejszej młodzieży. Po jakimś czasie, Ks. Radwan pojechał do Rzymu, gdzie został przyjęty na osobistej audiencji przez Ojca św. Wówczas, za pośrednictwem ks. Stanisława Dziwisza, przedstawił Papieżowi prośbę kapłana z Nowosybirska. Zamiast 10 stypendiów Jan Paweł II ofiarował ich 50.
W ten sposób rok 1990 stał się początkiem realizacji programu stypendialnego Fundacji w Lublinie. Ks. prof. M. Radwan w następujący sposób określił jego cele:
Fundacja powstawała po to, by nieść kulturę chrześcijańską ludziom Wschodu. A dziś kultura chrześcijańska to nie tylko pacierz, ale to uczciwość kompetencji zawodowej, to doskonała znajomość wybranych kierunków studiów. Nikt nie jest dobrym chrześcijaninem, jeśli tylko pacierz mówi, a nie umie dobrze pracować, przestrzegać prawo i kochać własny kraj. To jest prawdziwa ewangelizacja. Po to powstawała Fundacja, a w jej ramach program stypendialny, żeby kształtować serca i umysły nowych ludzi, którzy poniosą słowo Boże i prawdziwą mądrość do krajów, z których się wywodzą.
Programem stypendialnym objętych jest każdego roku 110 osób. W większości są to osoby świeckie, ale także księża i siostry zakonne. Stypendyści pochodzą z takich krajów, jak: Białoruś, Kazachstan, Kirgistan, Ukraina, Uzbekistan oraz Indonezja. Studiują na następujących kierunkach: administracja, architektura krajobrazu, biotechnologia, coaching i doradztwo personalne, doradztwo karier, dziennikarstwo i komunikacja społeczna, ekonomia, filologia angielska, filologia germańska, filologia polska, filologia romańska i hispanistyka, filozofia, historia, historia sztuki, informatyka, krajoznawstwo i turystyka kulturowa, kryminologia, lingwistyka stosowana, muzykologia, nauki o rodzinie, pedagogika, pielęgniarstwo, położnictwo, prawo kanoniczne, psychologia, socjologia, stosunki międzynarodowe, sztuczna inteligencja, teologia, zarządzanie.
Działalność stypendialna Fundacji Jana Pawła II przynosi dobre owoce. Pomaga młodym ludziom otrzymać solidne wykształcenie wraz z formacją chrześcijańską. Okazuje się, że osoby te mają niemały udział w pracy na rzecz rozwoju swoich krajów, są zatrudniane na ważnych stanowiskach w instytucjach kościelnych i świeckich. Są to kurie diecezjalne i sądy biskupie, seminaria duchowne, instytuty katechetyczne, wyższe szkoły, poradnie życia rodzinnego, media katolickie, ośrodki wychowawcze, poradnie psychologiczne, konsulaty polskie i różnego rodzaju przedsiębiorstwa. Na przestrzeni minionych ponad 30 lat działalności programu stypendialnego, skorzystało z niego około 1000 absolwentów.
