Dnia 13 maja 2005 papież Benedykt XVI zezwolił na natychmiastowe rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego Jana Pawła II, udzielając dyspensy od pięcioletniego okresu oczekiwania od śmierci kandydata, jaki jest wymagany przez prawo kanoniczne. Od momentu zezwolenia na rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego Janowi Pawłowi II przysługiwał tytuł Sługi Bożego. Formalnie proces rozpoczął się 28 czerwca 2005 r., kiedy to zaprzysiężeni zostali członkowie trybunału beatyfikacyjnego. Postulatorem (osobą odpowiedzialną) procesu został polski ksiądz Sławomir Oder.
Dnia 2 kwietnia 2007 r. zakończyła się faza diecezjalna procesu. Wszystkie akta zostały przekazane do watykańskiej Kongregacji ds. kanonizacyjnych. 19 grudnia 2009 papież Benedykt XVI podpisał dekret o heroiczności cnót Jana Pawła II.
Podczas przygotowań do procesu beatyfikacyjnego dwie osoby zeznały, że Jan Paweł II regularnie się biczował w akcie pokuty za grzechy. Zeznała tak polska zakonnica Tobiana Sobótka z zakonu Najświętszego Serca Jezusowego, której spisane zeznania odnalazła komisja analizująca życie papieża. Te informacje potwierdził także były papieski sekretarz z lat 80., pochodzący z Konga biskup Emery Kabongo. Według niego Ojciec św. miał się biczować przed udzielaniem święceń biskupich i kapłańskich. Rzecznik prasowy Watykanu nie skomentował tych informacji, tłumacząc, że wszystkie dokumenty są utajnione do czasu ukończenia ostatecznego raportu.
Komisja Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, 12 stycznia 2011 r. zaaprobowała cud za wstawiennictwem Jana Pawła II, mający polegać na uzdrowieniu francuskiej zakonnicy Marie Simon-Pierre Normand. Zgodnie z Konstytucją Apostolską Jana Pawła II Divinus perfectionis Magister z 1983 r., ustalającą nowe zasady postępowania kanonizacyjnego, orzeczenie Kongregacji zostało przedstawione papieżowi, który ma wyłączne prawo decyzji o kościelnym kulcie publicznym sług Bożych.
Papież Benedykt XVI podpisał dekret o cudzie 14 stycznia 2011 r. i wyznaczył beatyfikację Ojca św. Jana Pawła II na dzień 1 maja 2011 r., w Święto Miłosierdzia Bożego,. Tego dnia ok. godz. 10.40 nastąpiła beatyfikacja Jana Pawła II podczas uroczystej Mszy św., celebrowanej na placu Św. Piotra w Rzymie. Nabożeństwu przewodniczył papież Benedykt XVI, a uczestniczyło w nim wiele zagranicznych delegacji. Liczba wiernych została oszacowana przez włoską policję na milion osób, w tym kilkadziesiąt tysięcy Polaków. Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów ogłosiła, że dniem wspomnienia liturgicznego bł. Jana Pawła II będzie 22 października – data inauguracji pontyfikatu w 1978 r.
